روش های تشخیص و درمان ای ال اس
بیماری اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (به انگلیسی: Amyotrophic lateral sclerosis) (به صورت مخفف: ALS) یا بیماری لو گهریگ (به انگلیسی: Lou Gehrig’s Disease) یک بیماری نورونهای حرکتی یا (MND یا Motor Neuron Disease) است که موجب تخریب پیشرونده و غیرقابل ترمیم در دستگاه عصبی مرکزی (مغز و نخاع) و دستگاه عصبی محیطی میشود. اسکلروز جانبی آمیوتروفیک شایعترین بیماری نورونهای حرکتی (MND) میباشد؛ بنابراین این بیماری هم علایم نورون محرکه فوقانی و هم نشانههای نورون محرکه تحتانی را ایجاد میکند. در حقیقت در ALS نشانههای فلج مرکزی و محیطی تواماً ایجاد میشود. در این نوشته از سایت متخصص طب فیزیکی و توانبخشی اصفهان به بررسی روشهای تشخیص و درمان ای ال اس و نقش فیزیوتراپی در درمان، خواهیم پرداخت.
روشهای تشخیص
تشخیص ای ال اس دشوار است. آزمایش یا روش منفردی که نهایتاً ای ال اس را تشخیص دهد وجود ندارد. آزمایش های بالینی و یک سری ازمایشات تشخیصی انجام می شود تا سایر بیماری های مشابه ای ال اس را رد کند و از این طریق این بیماری تشخیص داده شود. یک پروسه ی تشخیصی کامل، شامل همه یا اکثر موارد زیر می شود:
- آزمایشات الکترودیاگنوستیک شامل الکترومیوگرافی (EMG) و سرعت هدایت عصبی (NCV)
- آزمایشات خون و ادرار شامل الکتروفورز پروتئین های سرم، سطح هورمون های تیروئید و پاراتیروئید و نمونه ی 24 ساعته ی ادرار برای بررسی فلزات سنگین
- ضربات آهسته ی نخاعی
- اشعه ی ایکس شامل تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)
- میلوگرافی نخاع گردنی
- بیوپسی عضله و عصب
- آزمایشات نورولوژیکی کامل
این آزمایشات با صلاحدید پزشک و با توجه به نتایج سایر آزمایشات تشخیصی و آزمایشات جسمانی انجام می شود. بیماری هایی وجود دارد که علائمی مشابه ای ال اس دارند و اکثر آن ها قابل درمان هستند؛ به همین دلیل، در صورت تشخیص ای ال اس فرد باید نظر متخصص ای ال اس را نیز بپرسد؛ زیرا او بیماران مبتلا به ای ال اس زیادی را دیده و درمان کرده است و در این زمینه تخصص دارد.
مطالعه بیشتر : زخم پای دیابتی و انواع آن
روش های درمان ای ال اس
درمان باعث سبک تر شدن علائم، جلوگیری از عوارض دیگر و کاهش سرعت پیشروی بیماری می شود. ای ال اس باعث ایجاد تغییرات جسمی، روحی و اجتماعی می شود؛ در نتیجه معمولاً گروهی از متخصصین به این بیماران در زمینه ی کمک به بیماران برای کنترل علائم و مراقبت، بهبود کیفیت زندگی و افزایش طول عمرشان کمک می کنند.
داروها
ریلوزول (ریلوتک) در سال 1995توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) برای درمان ای ال اس تأیید شد و نشان داده که باعث کند شدن سرعت پیشرفت بیماری می شود. شاید این کار را با کاهش سطح گلوتامات و اکسیتوتوکسین در بدن که با آسیب های عصبی مرتبط هستند، انجام می دهد.
در ماه مه 2017، رادیکاوا (اداراوون) نیز برای درمان ای ال اس تأیید شد. این دارو میزان کاهش عملکرد جسمی را تا یک سوم کاهش می دهد.
تحقیقات زیادی به دنبال بررسی استفاده از داروهای جدید و داروهای موجود برای درمان جنبه های مختلف این بیماری هستند. همچنین پزشکان می توانند داروهای مختلفی تجویز کنند تا علائم مختلف را درمان کنند.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی به بیماران ای ال اس در زمینه ی کنترل درد و مشکلات حرکتی کمک می کند.
فیزیوتراپ:
- با شما درباره ی این که ای ال اس چه تأثیری بر زندگی روزمره شما داشته صحبت می کند.
حرکاتی را برای قوی نگه داشتن عضلات، آموزش می دهد. وقتی که قدرت عضلانی نامتعادل می شود ممکن است برخی از بخش های بدن دچار خشکی و سفتی شوند. فیزیوتراپ ورزش هایی - را برای فعال نگه داشتن تمامی بخش های بدن، پیشنهاد می دهد.
- توصیه هایی درباره ی جلوگیری از آسیب، درد و خستگی به دلیل استفاده از عضلات ضعیف ارائه می دهد.
- وسایلی را معرفی می کند که در زمانی که فعالیت هایی مانند راه رفتن برای بیمار دشوار می شود، می تواند کمک کننده باشد. این وسایل می تواند شامل عصا، واکر، بریس ها، ویلچر و سایر وسایلی باشد که به حرکت کمک می کنند.
- به مراقبین آموزش می دهد که چگونه از بیمار ای ال اس کمک کنند تا تحرک داشته باشد. از آنجایی که این بیماری با گذشت زمان بدتر می شود، افراد مبتلا به ای ال اس برای رفتن به رختخواب و برخاستن از آن، به توالت رفتن و راه رفتن مشکل خواهند داشت. فیزیوتراپ بهترین راه برای کمک به این بیماران در فعالیت های روزانه شان را به مراقبین آموزش می دهد. اگر این بیماران نتوانند در بستر جا به جا شوند، دچار زخم بستر می شوند. در این موارد، فیزیوتراپ با بیمار، مراقبین و خانواده ی بیمار صحبت می کند تا مطمئن شود که نحوه ی نشستن روی ویلچر و خوابیدن در بستر مناسب است تا از ایجاد زخم بستر جلوگیری شود.
فرد می تواند با فیزیوتراپ درباره ی کارهای مفید صحبت کند. توصیه می شود که به محض تشخیص ابتلا به این بیماری به فیزیوتراپ مراجعه شود تا کارکرد و تحرک در طول بیماری در حالت حداکثر بماند.
کار درمانی
کار درمانی به بیمار کمک می کند تا با موارد زیر به استقلال برسد:
- به بیماران کمک می کند وسایل اختیاری و تکنولوژی های کمکی را برای انجام کارهای روزمره ی خود، انتخاب کنند.
- به بیماران آموزش می دهد چگونه ضعف دست و بازوها را جبران کنند.
تنفس درمانی
ممکن است به مرور زمان و با ضعیف شدن عضلات تنفسی، نیاز به تنفس درمانی آشکار شود.
وسایل تنفس مصنوعی، به بیمار کمک می کند تا در طول شب بهتر نفس بکشد. بعضی از بیماران ممکن است به وینتیلاتور نیاز داشته باشند. یک طرف لوله به دستگاه تنفس مصنوعی وصل می شود و طرف دیگر آن توسط سوراخی که در گلو ایجاد می شود یا با تراکئوستومی، به نای وصل می شود.
گفتار درمانی
زمانی که ای ال اس باعث سخت شدن تکلم می شود، گفتار درمانی مناسب است. گفتار درمانگر تکنیک هایی را آموزش می دهد. روش های دیگر ارتباط نیز عبارتند از: نوشتن و ارتباط با استفاده از تجهیزات کامپیوتری.
حمایت تغذیه ای
حمایت تغذیه ای خیلی مهم است؛ چرا که مشکلات بلع باعث سخت شدن دریافت مواد مغذی می شود.
متخصصین تغذیه کمک می کنند تا بدانید چطور وعده های غذایی مغذی آماده کنید که بلعیدن آن ها آسان باشد. ساکشن و لوله ی تغذیه نیز می تواند کمک کننده باشد.
صفحه اینستاگرام متخصص طب فیزیکی و توانبخشی اصفهان
نکاتی برای زندگی با ای ال اس
نکاتی وجود دارد که بیماران ای ال اس و عزیزانشان کمک می کند تا با شرایط وفق پیدا کنند.
ارتباطات خود را حفظ کنید:
ارتباطات اجتماعی مهم است. با دوستان در ارتباط باشید و هرکدام از فعالیت های قبلی که می توانید انجام دهید را ادامه دهید. گروه های محلی یا آنلاینی هستند که می توانند تجربیات خود را در اختیار بیماران دیگر قرار دهند و به سؤالاتشان پاسخ دهند.
کاربردی باشید:
ساکی آماده با دستمال کاغذی، دستمال و ابزار غذاخوری مناسب برای بیرون رفتن داشته باشید. علامتی روی خودرو به عنوان خودروی فرد معلول نصب کنید. در منزل نیز تنظیمات لازم را انجام دهید؛ مثلاً از وسیله ای استفاده کنید که صندلی توالت را بالا بیاورد.
برنامه ریزی داشته باشید:
دیدن اینکه عزیزی نمی تواند کارهایی که قبلاً انجام می داده، انجام دهد دشوار است؛ اما در نظر گرفتن محدودیت ها قبل از اینکه آن ها به منزل شما بیایند شما را آماده خواهد کرد.
برای مراقبین برنامه ریزی کنید:
دوست، آشنا یا مراقبی داشته باشید که آخر هفته بماند یا بیمار را بیرون ببرد. مراقبین علاوه بر سلامت عزیزانشان باید مراقب سلامت خودشان نیز باشند.
مطالب پیشنهادی:
تشخیص علل و درمان داغی کف پا
راهکارهایی برای پیشگیری و درمان و آب آوردن زانو
بررسی درمان های غیر جراحی صدا دادن مفصل شانه