زانو ضربدری
پای و زانو ضربدری یا ژنووالگوم، یک بدفرمی یا بدشکلی استخوانی که در آن زانوها در حالت ایستاده بیش از حد به یکدیگر نزدیک می‌شوند، در حالی که مچ پاها فاصله‌ی زیادی از یکدیگر دارند. اغلب کودکان، خصوصا وقتی که پاهایشان به سمت داخل چرخیده و می‌ایستند، پاهایشان حالت ضربدری دارد که پدیده‌ی شایعی است. این حالت همچنین در کودکان نوپایی که سعی می‌کنند برای اولین بار بایستند و تعادل خود را حفظ کنند و همچنین برای اولین بار راه بروند و بدوند، دیده می‌شود.
با رشد کودک و بالا رفتن سن او تا حدود 7 یا 8 سالگی، شکل پاها به صورت خود به خود اصلاح می‌شود و حالت پاها طبیعی‌تر شده و وضعیت آن‌ها به شکلی می‌شود که تحمل وزن به صورت متوازن باشد. کودک نیز می‌آموزد که برای حفظ تعادل خود باید پاهایش را به شکل صحیحی روی زمین بگذارد و دیگر پای خود را سمت داخل نمی‌چرخاند و به همین خاطر زانوهایش دیگر حالت ضربدری ندارند. اما در صورتی که حالت ضربدری پاها با وجود رشد کردن کودک و رسیدن او به این سن، همچنان اصلاح نشده است و یا در صورتی که حالت ضربدری پاها در سنین بالاتر ایجاد شود، لازم است برای درمان پا ضربدری اقدام شود.
چه چیزی باعث ضربدری شدن پاها می‌شود؟
وجود حالت زانو ضربدری در کودکانی با سنین کمتر امری طبیعی است اما در صورتی که این مشکل با رشد کودک به تدریج اصلاح نشود و همچنان به همان صورت باقی بماند، ممکن است مشکلی زمینه‌ای باعث این حالت شده باشد که نیاز به رسیدگی و درمان دارد.
برخی از عواملی که می‌تواند در ابتلا به پا یا زانوی ضربدری نقش داشته باشد عبارتند از:
بیماری‌هایی مانند ریکت، نرمی‌استخوان، اسکوروی که علت زمینه‌ای آن سوءتغذیه می‌باشد و بر چگونگی شکل‌گیری استخوان‌ها تاثیر گذار هستند و علت پای ضربدری می‌شوند.
عفونت‌های استخوانی نظیر استئومیلیت می‌تواند باعث دفرمیتی زانو شود.
آسیب‌های وارد شده به استخوان ساق پا، که عامل مهمی‌در رشد کودک است، می‌تواند باعث پای ضربدری شود. در این صورت ممکن است فقط یکی از پاها دچار بدفرمی شود.
برخی از بیماری‌های ژنتیکی خاص و نادر می‌تواند باعث بدشکلی‌های استخوانی شود.
بزرگسالان نیز ممکن است به علت آسیب دیدگی یا ابتلا بیماری‌های مفاصل نظیر آرتروز یا روماتیسم، به پا یا زانوی ضربدری دچار شوند.
چاقی مفرط می‌تواند بر نحوه‌ی راه رفتن فرد تاثیر بگذارد که در این صورت شکل پاهای فرد شبیه به حالت ضربدری خواهد بود.
دکتر مهدی احمدی
دکتر سمیرا عشاقی
متخصص طب فیزیکی و توانبخشی اصفهان
جهت مشاهده صفحه اینستاگرام طب فیزیکی و توانبخشی اصفهان کلیک کنید.
بیشتر بخوانید :
تشخیص و درمان انحراف ستون فقرات