علل و علائم فلج مغزی
فلج مغزی
فلج مغزی گروهی از اختلالات است که بر حرکت و توان عضلا ت یا وضعیت بدن تأثیر می گذارند و علت آن آسیب هایی است که هنگام رشد و تکامل کودک، غالباً قبل از تولد، به مغز نابالغ وارد می شود. علائم و نشانه ها درطی دوران نوزادی و گاهی دیرتر تا قبل از حضور کودک در مدرسه ظاهر می شوند، که شامل اختلال در حرکات همراه با رفلکس های غیرطبیعی، شل بودن یا سفتی اندام و تنه، وضعیت غیر طبیعی بدن، حرکات غیرارادی، راه رفتن بی ثبات و ناهماهنگ یا ترکیبی از این موارد می شود .
علاوه بر این به علت سفتی عضلات در طی زمان دامنه حرکتی آنها در مفاصل مختلف تغییریافته و دچار کاهش می شود. افراد مبتلا به فلج مغزی ممکن است دربلع نیزدچار مشکل شوند وهمچنین معمولاً درعضلات چشم نیز دچارناهماهنگی ومتعاقب آن عدم تمرکز چشم ها برشیئ مورد نظر و ایجاد استرابیسم می شوند.
بطور کلی تأثیر فلج مغزی بر عملکرد بسیار متفاوت است. بعضی بیماران توانایی راه رفتن دارند درحالی که گروهی نیاز به وسایل کمکی جهت راه رفتن دارند . بعضی ازبیماران وضعیت ذهنی نرمال یا تقریباً نرمال داشته و گروهی دیگر دچار ناتوانی ذهنی هستند. صرع، کوری یا ناشنوایی نیزبه عنوان علایم همراه، ممکن است، وجود داشته باشد.
علائم
علائم و نشانه ها می توانند بسیارمتفاوت باشند. مشکلات حرکتی و هماهنگی مرتبط با فلج مغزی عبارتند از:
- تغییر درتوان عضلات، سفتی بیش از حد و یا شل بودن بیش از حد
- وجود اسپاستیسیتی و سفتی در عضلات و رفلکس های بسیار فعال (اسپاستیسیته)
- عضلات سفت با رفلکس های طبیعی (ریجیدیته)
- عدم تعادل و هماهنگی عضلانی (آتاکسی)
- لرزش یا حرکات غیر ارادی
- حرکات کند و آهسته
- تأخیردررسیدن به مهارت های حرکتی، مانند نشستن یا خزیدن …
- غالب بودن یک سمت بدن، مانند دراز کردن یک دست برای رسیدن به اشیا یا کشیده شدن پا هنگام خزیدن
- اختلال در راه رفتن، مانند راه رفتن روی انگشتان پا، راه رفتن خمیده، راه رفتن دروضعیتی که پاها همانند قیچی روی هم قرار می گیرند ، راه رفتن بطوری که پاها دور از هم قرار می گیرند وکودک راه رفتنی شبیه حرکت اردک پیدا می کند، راه رفتن
- ریزش بیش ازحد آب دهان یا مشکلات بلع
- مشکل درمکیدن یا غذا خوردن
- تأخیردررشد گفتار یا مشکل در صحبت کردن
- مشکلات یادگیری
- مشکل درمهارت های ظریف حرکتی، مانند باز و بسته کردن دکمه یا برداشتن وسایل
- تشنج
فلج مغزی می تواند کل بدن را تحت تأثیر قرار دهد، یا ممکن است فقط به یک اندام یا یک طرف بدن محدود شود. اختلالی که باعث فلج مغزی شده است با گذشت زمان تغییرنمی کند، بنابراین علایم معمولا با افزایش سن بدترنمی شود. با این حال، با بزرگ شدن کودک برخی از علایم ممکن است کم و بیش آشکار شوند، به طوری که کوتاه شدن وسفتی عضله درصورت عدم درمان با گذشت زمان بدتر خواهد شد.
ناهنجاری های مغزی مرتبط با فلج مغزی که ممکن است درهمراهی با سایر مشکلات عصبی باشد ، عبارتند از:
- مشکل بینایی و شنیداری
- اختلال ذهنی
- تشنج
- درک غیرطبیعی لمس یا درد
- بیماری های دهان و دندان
- شرایط بهداشت روانی
- بی اختیاری ادرار
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم
تشخیص زود هنگام اختلال حرکتی و تاخیر در تکامل کودک از اهمیت به سزایی برخوردار می باشد. لذا در صورتی که کودک شما گهگاه دچار از دست دادن آگاهی نسبت بهمحیط اطراف یا حرکات غیر طبیعی بدن می شود، تون عضلانی غیرطبیعی دارد، اختلال در هماهنگی، مشکلات بلع، عدم تعادل عضلات چشم یا سایر مشکلات مربوط به تکامل وجود دارد در اسرع وقت به پزشک کودک خود مراجعه نمایید.
علل
فلج مغزی در اثر ناهنجاری یا اختلال دررشد و تکامل مغزواغلب قبل از تولد کودک ایجاد می شود. در بسیاری از موارد ، علت آن مشخص نیست. عواملی که می توانند منجر به مشکلات تکامل درمغز شوند، عبارتند از:
- جهش های ژنی که منجربه رشد و تکامل غیر طبیعی مغز می شوند.
- عفونت های مادر که روی جنین درحال رشد تأثیر می گذارد.
- سکته مغزی جنین ،( اختلال در خونرسانی به مغز در حال رشد و تکامل)
- خونریزی مغزی درزمان زندگی جنینی و یا در زمان نوزادی
- عفونت نوزادان که باعث التهاب در مغز یا پرده های اطراف آن می شود.
- آسیب های تروماتیک به سر نوزاد
- اختلال در اکسیژن رسانی به بافت مغز
عوامل خطر
عوامل مربوط به مادر
عفونت های خاص یا مواجهه با مواد سمی در دوران بارداری می تواند به طور قابل توجهی خطر فلج مغزی را برای کودک افزایش دهد که این عفونت ها، شامل :
- سیتومگالوویروس. این ویروس علائمی شبیه آنفولانزا ایجاد می کند و اگرمادری اولین عفونت فعال خود را دردوران بارداری داشته باشد، می تواند منجر به نقایص مادرزادی شود
- سرخک آلمانی (سرخچه) که با واکسن می توان از این عفونت ویروسی پیشگیری کرد.
- ویروس تبخال
- سفلیس
- توکسوپلاسموز
- ویروس زیکا که در نوزادان باعث میکروسفالی و فلج مغزی می شود.
- عوامل دیگر شامل مشکلات تیروئید، اختلالات ذهنی یا تشنج و قرارگرفتن درمعرض سموم، مانند متیل جیوه است
عوامل مربوط به نوزاد
درنوزاد تازه متولد شده عواملی که می تواند خطرفلج مغزی را تا حد زیادی افزایش دهد، عبارتند از:
- مننژیت باکتریایی
- انسفالیت ویروسی
- زردی شدید یا درمان نشده
- خونریزی مغزی
سایر عوامل
زایمان بریج
- وزن کم موقع تولد (وزن کمتر از 2.5 کیلوگرم یا کمتراز 5.5 پوند)
- چند قلویی زایی (در صورت فوت داخل رحمی یک یا چند نوزاد ریسک فلج مغزی در نوزاد باقیمانده افزایش می یابد.)
- نارسی (سن حاملگی کمتر از 28 هفته خطر فلج مغزی را افزیش می دهد.)
عوارض
- ضعف عضلانی، اسپاستیسیته و مشکلات هماهنگی می تواند باعث عوارضی در دوران کودکی وبزرگسالی شود.
- کنتراکچر عبارت است، از کوتاه شدن عضلات اسپاستیک که باعث تغییر شکل استخوان و مفاصل و دررفتگی آنها می شود.
- پیری زودرس که در افراد مبتلا به فلج مغزی در حدود 40 سالگی اتفاق می افتد .
سوتغذیه
- بیماری های روحی و روانی از جمله افسردگی
- بیماری های قلبی و ریوی
- آرتروز مفاصل
- پوکی استخوان
صفحه اینستاگرام متخصص طب فیزیکی و توانبخشی اصفهان
بیشتر بدانید:
داروهای ضد التهابی غیر استروییدی
علل ایجاد نقاط ماشه ای یا تریگر پوینت
درمان التهاب فاشیای کف پا یا خار پاشنه